Trung Quốc 2015: Địa Ốc Tuột Dốc

Vũ Hoàng & Nguyễn-Xuân Nghĩa, RFA Ngày 141231
"Diễn đàn Kinh tế"

Nhà cửa mất giá và cường hào địa phương dàn trận với trung ương
 

* Các tòa nhà cao tầng tại Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 08 tháng 9 năm 2014 (ảnh minh họa). AFP*

Ngày nay, thế giới đã công nhận rằng đà tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc không thể khả quan như xưa. Nhưng bên dưới tình trạng suy trầm trì trệ ấy còn có nhiều vấn đề khác nữa mà người ta cần nhìn ra. Diễn đàn Kinh tế sẽ khởi đầu cho năm 2015 qua việc phân tích những vấn đề này. Xin quý vị theo dõi phần trao đổi với chuyên gia Nguyễn-Xuân Nghĩa do Vũ Hoàng thực hiện sau đây.


Chiến dịch bài trừ buôn lậu nông sản


Vũ Hoàng: Xin kính chào tái ngộ ông Nguyễn-Xuân Nghĩa. Thưa ông, sau loạt tổng kết cho 2014 và dự báo cho năm mới, kỳ này xin đề nghị ông phân tích cho tình hình kinh tế Trung Quốc trong năm 2015. Theo giới quan sát quốc tế thì kinh tế Trung Quốc khó đạt chỉ tiêu tăng trưởng khoảng 7% cho năm 2015, nhưng ngoài ra, xứ này còn có những vấn đề gì khác nữa?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Trước hết, chúng ta nên đọc vài tin nhỏ mà kém vui vì chúng liên hệ đến kinh tế Việt Nam.

- Hôm 30, tại Việt Nam, Trung tâm Tư vấn của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam vừa ra một báo cáo có tính khuyến nghị, rằng Việt Nam cần giới hạn dần và chấm dứt việc trao đổi qua biên giới với Trung Quốc để chỉ còn cơ chế xuất nhập khẩu thông thường mà thôi. Việc mua bán qua biên giới, hay mậu biên hoặc xuất nhập khẩu tiểu ngạch, là hiện tượng quá phổ biến, gây thất thu về thuế khóa và đào sâu tình trạng nhập siêu quá nặng của kinh tế Việt Nam với Trung Quốc. Trong năm qua, số nhập siêu này lên tới gần 30 tỷ đô la, tăng gần 22% so với năm ngoái.

- Trước đó hai ngày, tờ The Wall Street Journal bên Mỹ lại có cái tin mang tính chất bổ sung. Đó là nạn nhập lậu khá phổ biến tại Trung Quốc. Nhưng chuyện ly kỳ họ nói tới không là nhập lậu các mặt hàng công nghiệp tiêu dùng mà là nhập gạo từ Việt Nam. Con số gây giật mình là số gạo lậu từ ta bán cho Tầu trong 11 tháng đầu năm lên ít nhất là một triệu 200 nghìn tấn, bằng một phần tư của số gạo tiêu thụ tại Hoa Kỳ. Việt Nam đứng đầu trong các nước bán gạo cho Tầu và cung cấp hơn phân nửa số gạo nhập khẩu chính thức vào xứ láng giềng này. Vì giá gạo bên Tầu quá cao, lên tới khoảng 643 đô la một tấn so với giá 498 đô la của Việt Nam, nên trong luồng giao dịch gọi là mậu biên này mới có tình trạng buôn lậu.

Diện tích canh tác của Trung Quốc chỉ bằng một phần ba của bình quân thế giới, bây giờ số đất hiếm hoi ấy lại thiếu nước cho canh tác, rồi còn bị ô nhiễm vì quy cách sản xuất vô trách nhiệm, nên việc nhập khẩu lương thực còn kéo dài mãi mãi. Nguyễn-Xuân Nghĩa

- Những tin đó từ Việt Nam và bên Mỹ xác nhận điều mà Cục Hải quan Toàn quốc nhắc đền từ đầu tháng 11. Đó là thi hành quyết định của Hội nghị Ban chấp hành kỳ bốn vừa qua, Quốc vụ viện là Hội đồng Bộ trưởng của Trung Quốc phát động chiến dịch bài trừ buôn lậu nông sản và ma túy gọi là Lục Phong, làm gió xanh lục.

Vũ Hoàng: Ông nghĩ thế nào về những vấn đề rất ly kỳ này, thí dụ như Việt Nam là nước bán gạo nhiều nhất cho Trung Quốc mà lại còn bán lậu nữa?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Những tin ấy thấy hơi buồn, buồn nhất là cho người Việt trong cuộc là nông gia. Xứ này nằm dưới chế độ kiểm soát rất khắc nghiệt vậy mà vẫn để xảy ra nạn buôn lậu thì hiển nhiên là các cấp chính quyền địa phương không làm tròm nhiệm vụ, có khi còn trực tiếp nhúng tay vào nghề buôn lậu nữa. Nhân loại đã bước qua năm thứ 15 của thế kỷ 21 rồi mà hai quốc gia tự xưng xã hội chủ nghĩa lại còn hiện tượng lạc hậu đó. Việt Nam hiện dư gạo, nông dân vẫn là nạn nhân vì không hưởng kết quả lao động của mình với giá gạo quá thấp, lại còn buôn lậu qua một xứ đói ăn, khát dầu và thiếu nước mà lại có hành vi áp bức với quốc gia mình.

- Chuyện ấy khiến ta nhớ đến một vấn đề khác. Tháng Tư vừa qua, hai bộ Bảo vệ Môi sinh và Tài nguyên Quốc thổ của Bắc Kinh cho biết là một phần năm diện tích đất đai bị nhiễm độc vì hóa chất từ công nghiệp khiến hàng năm họ mất 12 triệu tấn hoa màu, và 30% sản lượng gạo của họ có độ chì cao hơn mức an toàn cho sức khoẻ. Một ví dụ khác là từ nhiều năm rồi, tỉnh Hồ Nam cố khắc phục tình trạng ruộng lúa bị nhiễm chất cadmium mà không xong vì thiếu nước. Và hậu quả là gạo tại Quảng Đông bên cạnh nước ta bị nhiễm cadmium chính là gạo từ Hồ Nam.

- Chúng ta biết diện tích canh tác của Trung Quốc chỉ bằng một phần ba của bình quân thế giới, bây giờ số đất hiếm hoi ấy lại thiếu nước cho canh tác, rồi còn bị ô nhiễm vì quy cách sản xuất vô trách nhiệm, nên việc nhập khẩu lương thực còn kéo dài mãi mãi. Mà lương thực là sản phẩm còn sinh tử hơn dầu khí nên tất nhiên họ có tư tưởng cướp đất để trồng gạo bên cạnh một quốc gia như Việt Nam mà lãnh đạo có thói quen là cái gì cũng bán, kể cả bán nước.


Viễn ảnh 2015 của kinh tế TQ

Đường phố Bắc Kinh, tháng Giêng năm 2014

Vũ Hoàng: Trở lại viễn ảnh 2015 của kinh tế Trung Quốc thì giới quan sát nhận định thế nào?


Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nói chung, người ta cho là kinh tế Trung Quốc sẽ bị suy trầm và giảm phát, với đà tăng trưởng không thể là 7%, có khi chỉ 5% mà thôi. Tuy nhiên, từ chuyện đất đai sang nhà cửa thì tôi nghĩ là ta nên tìm hiểu về một quyết định mới của Quốc vụ viện Bắc Kinh.

- Hôm 22 vừa qua, họ vừa ra một thông tư sơ khởi để sẽ bắt đầu áp dụng từ đầu Tháng Ba này. Đó là các chính quyền địa phương từ cấp quận huyện trở lên phải lập ra hệ thống kiểm kê và đăng ký mọi loại tài sản gia cư, địa ốc và quyền sử dụng đất trên toàn quốc.

Vũ Hoàng: Thưa ông, vì sao ông lại cho quyết định này là quan trọng?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Việc các địa phương phải lập hệ thống kiểm tra tài sản địa ốc bằng điện tử lẫn ghi trên số sẽ mất nhiều năm mới hoàn thành nhưng trước mắt thì khiến giá nhà tại nhiều nơi sút giảm hơn nữa ngay năm nay. Điều ấy lập tức ảnh hưởng đến sản lượng kinh tế năm 2015.

- Nhìn về căn bản thì quyết định này còn có ý nghĩa sâu xa hơn. Đây là trận đánh lâu dài về ngân sách giữa chính quyền trung ương và các địa phương, lồng trong chiến dịch diệt trừ tham nhũng ở cấp địa phương, và sẽ giới hạn được nạn cướp đất của dân để đầu cơ và thổi lên bong bóng.

Vũ Hoàng: Xin ông lần lượt trình bày cho thính giả của chúng ta những ý nghĩa quả thật là nghiêm trọng mà rắc rối này.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Trước hết là về bối cảnh thì như diễn đàn của chúng ta đã trình bày từ mấy năm trước, chính sách quản lý đất đai và cấp phát tín dụng để kích thích kinh tế đã dẫn đến hai chuyện. Thứ nhất, các chính quyền địa phương lợi dụng quyền quản lý để ban phát lợi lộc cho tay chân khiến dân oán hận. Lý do là họ thu được 40% ngân sách chi dụng là nhờ số đất thật ra lại rất ít hỏi đó. Thứ hai, chính sách kích thích kinh tế bằng tín dụng ào ạt lại trút tiền vào các doanh nghiệp nhà nước ở trung ương và địa phương và chạy vào túi các đại gia có quan hệ với đảng viên cán bộ. Rồi tiền quá dư thừa với lãi suất rẻ mới thổi lên nạn đầu cơ địa ốc và trái bóng đầu cơ bị bể từ mấy năm nay. Hậu quả là ngoài mấy thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Quảng Châu, Nam Kinh, tại tất cả các thành phố khác giá nhà đều sụt và các tay đầu cơ có thể phá sản, ngân hàng mất nợ và ngành xây cất bị khủng hoảng, công nhân mất việc.

- Trong bối cảnh ấy, chính quyền trung ương bèn ra chỉ thị thành lập hệ thống kiểm tra này để vừa nắm vững tình hình thật, vừa tránh nạn địa phương lạm quyền rồi báo cáo sai lên trên và từ đó có hy vọng đẩy lui nạn đầu cơ trên thị trường gia cư.


Trận đánh về ngân sách


Vũ Hoàng: Hồi nãy ông có nói đến trận đánh về ngân sách giữa trung ương với địa phương, vì sao lại có tình trạng này?

Năm nay trung ương mới lập ra sắc thuế thổ trạch sẽ áp dụng năm tới. Loại thuế đánh trên tài sản địa ốc này nhắm vào việc giải trừ đầu cơ và đồng thời cho địa phương một nguồn thu rõ rệt hơn. Nhưng muốn vậy thì phải có hệ thống kiểm tra tài sản địa ốc. Nguyễn-Xuân Nghĩa

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Hệ thống ngân sách của Trung Quốc được thiết lập từ 20 năm trước nay đã bị lỗi thời, khi số thu và chi của trung ương và các địa phương đã có thay đổi. Vắn tắt cho dễ nhớ thì trung ương và địa phương thu được bằng nhau, nhưng các khoản chi của địa phương lại tăng mạnh, từ phân nửa của số tổng chi mấy chục năm trước nay đã lên tới khoảng 85%. Khi ấy, họ làm sao giải quyết được nhu cầu chi dụng? Họ cướp đất và bán đất và lập ra cả ngàn công ty mệnh danh là đầu tư để đi vay tiền bừa phứa từ các ngân hàng của nhà nước tại địa phương và đang chất lên một núi nợ rất cao, bên trong có nhiều nợ xấu sẽ mất. Cho đến nay, chưa ai tính được các khoản nợ này là bao nhiêu và bao giờ thì vỡ nợ.

- Vì vậy, sau nhiều năm xoay trở, năm nay trung ương mới lập ra sắc thuế thổ trạch sẽ áp dụng năm tới. Loại thuế đánh trên tài sản địa ốc này nhắm vào việc giải trừ đầu cơ và đồng thời cho địa phương một nguồn thu rõ rệt hơn. Nhưng muốn vậy thì phải có hệ thống kiểm tra tài sản địa ốc.

Vũ Hoàng: Hồi nãy, ông có nói đến việc địa phương thiếu tiền chi dụng cho ngân sách nên mới lập ra những công ty đầu tư tại địa phương để hút tiền từ các ngân hàng của nhà nước tại địa phương và chất lên một núi nợ sẽ sụp đổ. Thế Bắc Kinh giải quyết vấn đề này như thế nào?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Để giải quyết chuyện này, từ ba năm truớc, lãnh đạo Bắc Kinh cho thử nghiệm trên 10 thí điểm thể thức trái phiếu địa phương, là các địa phương được vay tiền khi phát hành tờ công khố phiếu của từng địa phương để huy động tiền trong dân gian. Năm 2015 này, họ sẽ thống nhất áp dụng việc đó để các địa phương có tiền trả nợ, tránh nạn cướp đất và tạo cơ hội khác cho giới đầu tư. Nhưng muốn có một thị trường trái phiếu địa phương và đồng thời ban hành sắc thuế thổ trạch thì trước hết người ta cần có một hệ thống sổ sách phân minh và đáng tin cậy. Đấy là ý nghĩa của việc thành lập hệ thống kiểm tra tài sản gia cư địa ốc vừa mới ban hành.

- Qua ngần ấy chuyện, ta thấy ra nhiều vấn đề chằng chịt và phức tạp của hệ thống công quyền thiếu dân chủ và chẳng áp dụng thế chế liên bang trên một đất nước quá rộng.

Vũ Hoàng: Câu hỏi cuối, thưa ông, liệu chính quyền Trung Quốc có thành công hay chăng khi một lúc phải giải quyết ít ra ba bốn vấn đề là chi thu ngân sách, tránh nạn đầu cơ và cướp đất và tránh nạn sụp đổ tài chính nếu các công ty đầu tư ở địa phương bị vỡ nợ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Năm nay họ mới có quyết định thành lập các cơ chế giải quyết nên phải mất nhiều năm nữa thì mới thấy kết quả. Một trong những kết quả tích cực là sau này, nông gia sẽ có đất canh tác mà khỏi bị nhà nước cướp mất và từ đó hy vọng khai thác theo lối văn minh hiện đại và lành mạnh hơn để kiếm ra nông sản cho thị trường nội địa.

- Nhưng trước mắt thì những biện pháp ấy sẽ làm giá nhà suy sụp hơn nữa trong năm nay. Ngoài ra, ta không thể quên là chính sách mới sẽ xâm phạm quyền lợi của cường hào ác bá địa phương cùng các doanh gia đã mặc tình khai thác thị trường địa ốc cho lợi ích riêng dưới sự bao che của thân tộc trong đảng. Vì vậy, các thành phần này sẽ ra sức phá hoại chính sách mới. Đấy là lý do vì sao mình nên nghĩ đến chiến dịch diệt trừ tham nhũng. Mục tiêu vẫn là đánh tan các thế lực kinh tế chính trị thường cấu kết với nhau để trục lợi và còn thách đố chính quyền trung ương. Năm nay, ngoài nạn suy sụp kinh tế, chúng ta còn chứng kiến nhiều trận đánh ly kỳ ấy.

Vũ Hoàng: Xin cám ơn ông Nghĩa trong chương trình phát thanh cho một đầu năm dương lịch sẽ hứa hẹn nhiều sóng gió.

Nam Giới Rất Dễ Mắc Bệnh Nguy Hiểm trong kỳ nghỉ lễ

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến Ngày lễ, chế độ ăn uống, nghỉ ngơi không hợp lý, cộng với tâm lý lười vận động khiến nam giới mắc không ít bệnh nguy hiểm.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Ngộ độc rượu: TS Phạm Duệ - nguyên Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: Ngày lễ Tết, cánh đàn ông thường uống quá chén làm tình trạng ngộ độc rượu tăng gấp nhiều lần ngày thường. Người trúng độc rượu có biểu hiện nôn mửa, lời nói không rõ ràng, động tác vụng về, sắc mặt tái mét, mồm miệng tím tái, thân nhiệt hạ, mê man, bất tỉnh.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Đái tháo đường: Ngày lễ, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa nhiều đường (bánh, kẹo, mứt, nước ngọt)các thực phẩm giàu chất béo như giò thủ, thịt đông, thịt kho tàu, ít rau xanh, lười vận động gây rối loạn chuyển hóa lipid làm nhiều cánh mày râu mắc bệnh đái tháo đường.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Tim mạch: Ngày lễ, việc sử dụng các loại thực phẩm công nghiệp như: thịt hộp, cá hộp; thực phẩm nhiều muối: dưa, củ cải muối, mì, phở, cháo ăn liền, tương, giò chả hoặc các loại thịt mỡ, da, phủ tạng động vật làm tăng cholesterol trong máu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch ở nam giới.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Béo phì: Ngày lễ, thực đơn có nhiều thực phẩm nhiều năng lượng, nhiều dầu mỡ, cholesterol và đường như: các món ăn dạng chiên, quay, xào... làm tăng cholesterol, gây tăng dự trữ mỡ - đây là nguồn cung cấp năng lượng rỗng, không dùng cho cơ thể hoạt động mà sẽ được chuyển hóa thành dạng mỡ dự trữ, lâu ngày gây bệnh béo phì.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Bệnh gout: Các loại thức uống chứa chất cồn như rượu, bia, nội tạng động vật (óc, gan, bầu dục), hải sản (trừ cá), thịt, nấm, măng tây xuất hiện trong thực đơn các ngày lễ… vì dễ làm dư thừa axcid uric. Axit uric có thể kết tủa thành các tinh thể tích tụ trong bao hoạt dịch, ổ khớp gây đau đớn dữ dội cho cánh mày râu.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Bệnh về gan: Trong ngày lễ, nếu mải vui mà nhiều nam giới ăn uống quá độ, ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất mỡ hoặc đường, uống rượu, hút thuốc lá... sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn, từ đó các bệnh về gan bộc phát mạnh hơn.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Ngộ độc thực phẩm: Ngày lễ, giờ ăn uống không cố định nên dạ dày thường phải làm việc quá sức. Bên cạnh đó, việc dùng thức ăn kém vệ sinh hoặc ôi thiu, hoặc ăn cùng lúc những món kỵ nhau khiến nhiều quý ông bị ngộ độc thức ăn dẫn đến rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cấp. Biểu hiện thường là nôn ói và đi tiêu chảy.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Cảm cúm: Trong những ngày lễ, nhiều nam giới thường chủ quan đi chơi không đội mũ, đeo khẩu trang, thời tiết lại thất thường nên rất dễ bị nhức đầu, hắt hơi, sổ mũi, đó là những triệu chứng của bệnh cảm cúm.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Táo bón: Do chế độ ăn ít chất xơ và thiếu vận động. Ngoài ra, việc lạm dụng cà phê và các loại nước giải khát có chứa cafein càng làm cho cơ thể mất nước nhiều hơn. Đây chính là lý do khiến tỷ lệ nam giới mắc bệnh táo bón trong dịp lễ Tết càng nhiều

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Viêm tuyến tuỵ cấp tính: Ăn quá nhiều thực phẩm có chứa protein, chất béo cao, lại thêm uống rượu đều làm cho tuyến tuỵ sưng lên, gây ra viêm tuyến tuỵ cấp tính. Do vị trí phát bệnh không chính xác, người bệnh sau khi ăn cơm khoảng từ 1 - 2 tiếng, xuất hiện đau bụng liên tục và mãnh liệt, đồng thời có cảm giác buồn nôn, oẹ.

bệnh nguy hiểm, nghỉ lễ, nam giới, nhậu nhẹt, uống rượu
Đột quỵ: Những buổi tiệc tùng và bia rượu chính là nguyên nhân khiến nhiều nam giới bị đột quỵ. Họ sử dụng rượu bia, ăn những thức ăn chứa nhiều muối, mỡ và đi lại trong thời tiết giá lạnh, đó là những tác nhân dẫn đến cơn tăng huyết áp đột ngột. - - Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Mang tiền tỷ sang Tây chữa hiếm muộn, vẫn quay về nhờ bác sỹ “nội”

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến 
“Có những trường hợp sản phụ 18 lần mang thai mà vẫn không giữ được, phải mất tiền tỷ sang nhờ bác sỹ ngoại, nhưng cuối cùng vẫn phải về Việt Nam. Những ca hiếm muộn khó khăn nhất, cuối cùng đều tìm đến bác sỹ Cần…” – chị N.T.H kể.

Đi Tây chữa hiếm muộn, vẫn quay về VN

Câu chuyện về đoạn trường đi chữa vô sinh, hiếm muộn… của những cặp vợ chồng không được “trời thương” có lẽ cũng đủ để viết được hẳn một… tiểu thuyết. Có bệnh vái tứ phương đã là lẽ đương nhiên, tốn kém tiền bạc, công sức, tâm lý bị stress, khủng hoảng trăm bề…, nhưng không phải gia đình nào cũng được toại nguyện. Có những vợ chồng trẻ còn vướng vào thế trận “thập diện mai phục’ của những kẻ lừa đảo với mục đích kiếm lời…

phòng mạch, bác sỹ, vô sinh, hiếm muộn, bác sỹ Nguyễn Hữu Cần...
Hiếm muộn, vô sinh đang là nỗi lo của nhiều cặp vợ chồng trẻ. (Ảnh minh họa).
Trường hợp của chị N.T.H (quê Nam Định) có lẽ là một trường hợp hy hữu. Anh chị cưới nhau hơn chục năm, 18 lần có mang nhưng không giữ được em bé. Ròng rã, triền miên đi “gõ cửa” không thiếu một bệnh viện lớn nào ở Việt Nam, “nghe hóng” được ở đâu có bà lang, bà mế chữa vô sinh, chị cũng khăn gói quả mướp đến…

Thế nhưng, trời vẫn chưa chiều lòng người. Rồi một lần, chị tình cờ được người ta “mách” đến bác sỹ Nguyễn Hữu Cần (Thạc sỹ - bác sỹ bệnh viện Phụ sản Trung ương; giảng viên Đại học Y Hà Nội). Tìm địa chỉ đến tận nơi để hỏi han tình hình, chị “đánh liều” vận may.

phòng mạch, bác sỹ, vô sinh, hiếm muộn, bác sỹ Nguyễn Hữu Cần...
Thạc sỹ - bác sỹ Nguyễn Hữu Cần, giảng viên ĐH Y Hà Nội, bác sỹ sản Bệnh viện Phụ sản Trung ương.
Theo phác đồ điều trị của bác sỹ Cần, mấy tháng sau, anh chị có mang. Rồi, những lo lắng về hơn chục lần trước đây không giữ được thai nhi đè nặng lên cặp vợ chồng hiếm muộn… Cho đến tận ngày lâm bồn, sinh hạ được đứa con gái đầu lòng, chị H mới thở phào nhẹ nhõm.

Trường hợp của chị N.T.K (quê Thanh Hóa) lại là một câu chuyện khác. Trước đó mấy năm, anh chị đã từng đến phòng mạch của bác sỹ Cần, nhưng lần đó cũng chỉ ở mức đến để “tìm hiểu, nghe ngóng”.

Chị K có một dị vật nhỏ trong tử cung, phác đồ điều trị của những bệnh viện mà anh chị đến gõ cửa, hầu hết đều đưa phương án phải “mổ” hoặc dùng phương pháp nào đó để “đốt” xẹp dị vật đó đi, sau đó mới xử lý các công đoạn tiếp theo…

Sau lần “tìm hiểu, nghe ngóng” tại phòng mạch của bác sỹ Cần, hai năm sau chị K. mới lại quay trở lại.

Chồng chị K, sau này mới tâm sự thật với bác sỹ Cần: “Sau lần tìm hiểu thông tin từ phòng mạch bác sỹ Cần, anh chị đã lặn lội sang cả Singapore, Nhật Bản… - những nước có nền y học phát triển hàng đầu để điều trị, chữa bệnh, nhưng vẫn không thành công.

“Tiền chạy chữa của hai vợ chồng, tính ra cân nặng bằng với cân nặng của chị K. Bác sỹ Cần lúc đó bảo, nếu hai năm trước vợ chồng chị điều trị theo phương pháp của tôi, bây giờ anh chị đã có con mấy tuổi, mà không phải mất cả “núi tiền” như thế”.

Chị H., chị K. sau đó đã “rỉ tai”, mách bảo rất nhiều người khác có cùng hoàn cảnh như mình. Bây giờ, những cặp vợ chồng hiếm muộn được bác sỹ Cần chữa trị, đều đã có con bế, con bồng…

“Quần Jeans, quần chíp… cũng khiến vô sinh!”

25 năm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, là giảng viên của Đại học Y Hà Nội, Thạc sỹ - Bác sỹ Nguyễn Hữu Cần cho biết: ngoài những nguyên nhân chủ quan, cơ chế ăn uống, sinh hoạt hàng ngày cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn.

“Tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn… ở các cặp vợ chồng không phải đến tận thời điểm này mới xuất hiện nhiều. Theo thống kê, tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn trên thế giới và Việt Nam nói chung từ trước đến nay ở mức 10%. Ngày nay, con số này có nhích lên một chút, khoảng 12 – 13%, tuy nhiên, sự bùng nổ của các phương tiện thông tin khiến người ta cứ nghĩ, thời hiện đại tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn… chỉ ở thời hiện đại mới có. Thực tế không phải như vậy”.

Bác sỹ Cần phân tích: việc mặc quần bó, quần chật… cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn. Kiến thức về y học khiến nhiều cặp vợ chồng đã “tìm đến không đúng chỗ”, nhiều người theo sự mách bảo tìm đến các thầy lang, thầy thuốc không có nghiệp vụ, khiến việc chữa trị “lợn lành thành lợn què”…

Những trường hợp được bác sỹ Cần chữa trị, sau khi thành công, họ lại tiếp tục “mách bảo”, “rỉ tai’ cho những người cùng cảnh ngộ.

“Có những vùng, ở cùng một xã, tôi đã chữa trị cho cả chục trường hợp. Có những gia đình, tôi chữa trị cho cả hai thế hệ, cả mẹ rồi sau đó là con gái họ. Phương thức của tôi không có gì đặc biệt, nó dựa trên những kiến thức y học đã được thế giới đúc rút và thừa nhận.

Những người rơi vào trường hợp này, tâm lý chung họ thường giữ gìn, không muốn nhiều người biết. Việc đi chữa chạy nhiều khi cũng được giữ kín, cứ như “đi buôn bạc giả”. Họ nên nghe tư vấn từ nhiều chuyên gia trước khi quyết định chữa trị tại một cơ sở y tế, và cũng không nhất thiết phải “xuất ngoại” để chữa hiếm muộn, vô sinh” – bác sỹ Nguyễn Hữu Cần tâm sự.
- - Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến
- - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến
 - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

10 dự báo công nghệ thông tin y học 2015

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến

Theo báo SKĐS - Nhân kết thúc năm 2014, tạp chí Heathcare IT News (HIN) của Mỹ công bố danh sách Top 10 dự báo công nghệ thông tin (CNTT) cho y tế 2015.

Nhân kết thúc năm 2014, tạp chí Heathcare IT News (HIN) của Mỹ công bố danh sách Top 10 dự báo công nghệ thông tin (CNTT) cho y tế 2015. Theo HIN, tương lai gần CNTT đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với ngành y, kể cả lĩnh vực y dược và chăm sóc sức khỏe con người.

Top 10 dự báo công nghệ thông tin y học 2015

Quản lý hồ sơ bệnh nhân bằng CNTT là xu hướng của các BV.

1.Công nghệ "nền tảng thứ ba" sẽ được ứng dụng rộng khắp trong y học: Ngay trong năm 2015, các bệnh viện, cơ sở y tế trên toàn thế giới sẽ tận dụng tối đa công nghệ "nền tảng thứ ba" (Third platform hay 3rd Platform) dẫn động bởi SMAC (xã hội, thiết bị di động và thuật toán đám mây). Đây là công nghệ quan trọng, tạo ra những bệnh viện kỹ thuật số dựa trên các công cụ đa phương tiện như điện thoại di động, các kênh xã hội, các dạng phân tích dữ liệu và điện toán đám mây để phục vụ y tế, chăm sóc sức khỏe con người. Trong bối cảnh chi phí y tế biến động, thì việc ứng dụng công nghệ “nền tảng thứ ba” sẽ đáp ứng từng bước mong mỏi của con người để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Theo dự báo, với công nghệ “nền tảng thứ ba” sẽ giúp các bệnh viện nâng cao hiệu quả hoạt động tới 25%, tuy nhiên để làm được điều này ngành y phải có sự đầu tư ban đầu nhất định.

2.Đến năm 2015, một nửa các tổ chức y tế chăm sóc sức khỏe cộng đồng sẽ có kinh nghiệm đối phó với các cuộc tấn công mạng, 1/3 số cuộc tấn công mạng này được xem là trót lọt. Điều này đòi hỏi các cơ sở y tế phải đầu tư hơn nữa cho chiến lược an ninh đa chiều nhằm tránh sự gián đoạn hoạt động, hạn chế tổn thất, kể cả tiền phạt phát sinh lẫn tăng chi phí ngoài dự kiến.

3.Khoảng 15% số bệnh viện sẽ quản lý hồ sơ bệnh nhân toàn diện bằng CNTT vào năm 2016, cho phép họ tạo ra dữ liệu có sẵn, nhanh, tiện lợi phục vụ cho việc khám chữa bệnh.

4.Đến năm 2020, 80% dữ liệu y tế sẽ đi qua các đám mây (hay còn gọi thuật toán đám mây) vào những thời điểm nhất định trong cuộc đời của con người, khi hạ tầng cơ sở của ngành CNTT phát triển, phục vụ cho việc thu thập, tổng hợp và phân tích dữ liệu y tế phục vụ cho việc khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe con người trên quy mô toàn cầu.

Top 10 dự báo công nghệ thông tin y học 2015

CNTT có vai trò quan trọng trong công tác khám chữa bệnh và quản lý bệnh nhân.

5. Dự kiến đến năm 2018, với mục tiêu cải tiến chất lượng dịch vụ, tăng cường lợi ích cho người tiêu dùng, 65% các giao dịch của các tổ chức y tế chăm sóc sức khỏe sẽ được thực hiện trên điện thoại di động. Để làm được  điều này, các tổ chức y tế chăm sóc sức khỏe phải thực hiện chiến lược mô hình đa kênh (omni-channel) nhằm cung cấp thông tin nhất quán trên mạng, trên điện thoại di động và các kênh truyền hình qua điện thoại di động.

6. Để quản lý nhóm bệnh nhân mắc bệnh mạn tính, 70% các tổ chức y tế chăm sóc sức khỏe phải đầu tư vào thiết bị ứng dụng giao tiếp di động với người tiêu dùng như mặt với điện thoại di động, thiết bị y tế mang trên người, công cụ giám sát từ xa và các thiết bị chăm sóc ảo. Điều này sẽ dẫn đến nhu cầu cao về dữ liệu và khả năng phân tích dữ liệu để phục vụ cho các sáng kiến quản lý sức khỏe của người dân.

7. Dự kiến đến năm 2018, dữ liệu lớn sẽ trở nên phổ biến, bởi vậy sẽ có trên một nửa các tổ chức trong ngành y sẽ quản lý công việc thông qua CNTT, nhờ vậy nên giảm được đáng kể về chi phí nhân lực, nhất là tài nguyên chuyên ngành trong lĩnh vực y dược nói chung và khám chữa bệnh nói riêng.

8. Khi các bệnh viện phụ thuộc ngày càng nhiều vào dịch vụ thuê ngoài, thì khách hàng hay “người mua sức khỏe” cũng phải chia sẻ rủi ro với ngành y để đảm bảo các nhà cung cấp dịch vụ CNTT được đáp ứng nhanh hơn, hiệu quả hơn và chi phí cao hơn.

Top 10 dự báo công nghệ thông tin y học 2015

Công cụ giám sát từ xa sẽ được áp dụng tối đa trong chăm sóc y tế.

9. Áp lực cung cấp thông tin nhanh, chất lượng, hiệu quả, chi phí thấp sẽ trở nên mạnh hơn đối với ngành CNTT. Riêng khu vực Bắc Mỹ, Liên minh châu Âu áp lực này sẽ cao hơn bất cứ nơi nào trong vòng hai năm tới và một khi nhà đầu tư thấy lợi, thị trường này sẽ phát triển sôi động hơn, cả ở chiều cung lẫn cầu trên quy mô toàn cầu.

10. Đến năm 2020, gần một nửa (khoảng 42%) dữ liệu y tế bằng kỹ thuật số sẽ không được bảo vệ  nhưng lại rất cần cho ngành y, khi càng nhiều nhà đầu tư quan tâm đến lĩnh vực này, thì dữ liệu tin cậy cung ứng ngày càng phong phú và lúc đó lượng khách hàng cũng sẽ tăng lên tương ứng.

- - Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Trẻ Em Hay Bị Đau Đầu Là Bệnh Gì

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến Con tôi 4 tuổi, cháu hay bị đau đầu. Theo con kể thì cháu đau ở vùng trán, vùng thái dương. Cháu hay bị nóng và lúc nào nóng là cháu kêu đau đầu.
Tôi đang lo lắng không biết phải làm sao. Xin bác sĩ hướng dẫn cho tôi nên làm như thế nào. (Trân Lê)

Trả lời

Chào bạn,

Đau đầu là một triệu chứng của rất nhiều bệnh. Do bạn cung cấp rất ít thông tin nên tôi không thể đưa ra một lời khuyên cụ thể dành cho bạn.

90% các trường hợp đau đầu không tìm ra nguyên nhân và bệnh thường tự khỏi sau vài ngày. Nhưng đau đầu cũng là một trong những triệu chứng của một số bệnh nguy hiểm như u não, viêm não, viêm màng não. Nếu bạn thấy con đau đầu, kèm theo nôn, đặc biệt là khi thay đổi tư thế, bạn nên cho bé đi khám để có thể được chụp CT scanner sọ não hoặc chụp MRI sọ não nhằm phát hiện một số bệnh nguy hiểm kể trên.

Chúc bé luôn mạnh khỏe và sớm khắc phục được tình trạng đau đầu. -
- Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -
- Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -
- Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Em Bé Có Hạch Ở Gáy

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến Bé nhà tôi được 1,5 tháng tuổi. Khi sờ dưới gáy cháu, tôi phát hiện có một cục hạch nhỏ tại phần có tóc mọc ra. Xin hỏi bác sĩ bé có bị bệnh không? (Như Bình)
Trả lời:

Chào bạn,

Hạch là nơi chứa các tế bào lympho để bảo vệ cơ thể. Hạch có ở khắp nơi trên cơ thể nhưng chúng ta thường sờ thấy hạch khi nó nằm ở những nơi chỉ có da và xương như da đầu, bẹn, nách, cổ...

-
- Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -
- Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -
- Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Bé hay kêu đau mỏi chân Là Bệnh Gì?

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến Con trai tôi 2 tuổi, hay kêu mỏi chân. Xin hỏi cháu bị làm sao, hay thiếu chất gì, đi khám ở đâu? (Nguyệt)
Trả lời:

Chào bạn,

Ở trẻ em, như lứa tuổi con bạn đang là giai đoạn phát triển nhanh và mạnh, do đó nhu cầu các chất dinh dưỡng như protein, lipid, glucid, và các khoáng chất đặc điệt là canxi rất cao. Vì lý do này, các bé tăng trưởng nhanh thường có biểu hiện đau các xương dài như (đau xương đùi, đau xương ống chân…).

Tuy nhiên, đau mỏi chân cũng có thể là biểu hiện của một số bệnh nguy hiểm hay gặp ở trẻ em (như ung thư xương, viêm khớp…). Vì vậy, bạn có thể đưa bé tới khám tại Bệnh viện nhi Trung ương, chuyên khoa miễn dịch, dị ứng, khớp để bác sĩ xác định chính xác tình trạng của cháu và tư vấn cách điều trị, khắc phục phù hợp.

Chúc bé luôn vui khỏe và phát triển toàn diện. - - Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Làm Thế Nào Giúp Trẻ Bớt Nôn Trớ

- Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyên Thị Kim Tiến 
Con tôi 3 tháng tuổi, lúc mới sinh nặng 3 kg, nay được 4,6 kg. Theo bác sĩ thì cháu đang bị còi xương. Bé hầu như ngày nào cũng nôn trớ, ít nhất một lần.
Tôi đang bổ sung canxi dạng ống và vitamin D3 cho bé, mỗi lần cho uống bé cũng bị trớ ra cả dịch màu vàng - tôi nghĩ nó như mật vàng. Làm thế nào để cháu ít bị nôn trớ như vậy nữa?

Ngoài ra, con tôi thỉnh thoảng húng hắng ho khan, mũi sụt sịt. Hằng ngày, mỗi buổi sáng tôi thường rửa cho bé bằng nước muối sinh lý, thông từ mũi này sang mũi kia nhưng con vẫn khụt khịt. Cách đây 2 hôm, tôi đưa bé đi khám thì tai mũi họng đều bình thường. Nhờ bác sĩ hướng dẫn cách nào để bé không sụt sịt và ho nữa.
Trả lời

Chào bạn,

Mũi là cơ quan đầu tiên tiếp xúc với môi trường bên ngoài, do đó mũi cũng là cơ quan dễ viêm nhất. Khi mũi viêm (chảy nước mũi, ho, sốt…) bạn có thể xịt nước muối biển hoặc rửa mũi bằng nước muối sinh lý. Bé cũng có thể phải sử dụng kháng sinh nếu như bị bội nhiễm vi khuẩn.

Bình thường trong 3 tháng đầu, trẻ thường tăng cân ít nhất 700 g mỗi tháng. 3 tháng tiếp theo, trung bình bé tăng 250 g mỗi tháng. Bé nhà bạn 3 tháng tăng được 1600 g, như vậy trung bình mỗi tháng tăng khoảng 500 g, vì thế có thể khẳng định bé nhà bạn chậm tăng cân.

Thông thường, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hay có hiện tượng nôn trớ nhưng thường thì chỉ trớ ít, không nôn ra dịch xanh dịch vàng, phát triển cân nặng bình thường. Bé nhà bạn trớ nhiều, ra dịch xanh dịch vàng, đặc biệt trớ ảnh hưởng tới phát triển cân nặng của bé. Vì vậy bạn cần đưa bé tới cơ sở khám chuyên khoa nhi để được chẩn đoán và xử trí sớm.
 - - Website Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến - - Fanpage Bộ trưởng Bộ Y tế - Nguyễn Thị Kim Tiến -

Ốc Đảo Giữa Hải Đảo

Nguyễn-Xuân Nghĩa - Người Việt Ngày 141230

"Kinh Tế Cũng Là Chính Trị"

Hoa Kỳ là hy vọng sau cùng – mà chẳng biết và khỏi cần biết  

* Một hải đảo giữa tiền rừng bạc biển? *

Nhiều biến cố kinh tế hy hữu đã đánh dầu năm 2014 đang kết thúc: sau sáu năm hạ lãi suất tới số không và bơm ra lượng tiền lớn lao chưa từng thấy khiến tư bản chan hòa khắp nơi, Hoa Kỳ hưởng thành quả của phát minh về thuật lý (technology) trong kỹ thuật khai thác năng lượng để thành nhà sản xuất dầu thô có thế giá. Như một hải đảo được địa dư bảo vệ giữa một thế giới nhiễu nhương về an ninh và trì trệ về kinh tế, Hoa Kỳ có thể thản nhiên nhìn Mỹ kim lên giá và dầu thô sụt giá với cường độ rất lớn. Và coi đó là ưu thế hiển nhiên về kinh tế lẫn an ninh.

Chúng ta đã thấy hai tiền lệ tương tự, với hậu quả tai hại đến vô lường.

Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, tiền rẻ và phát minh mới của cuộc cách mạng tín học đã thổi cổ phiếu điện tử lên trời và thị trường chứng khoán tăng đều 20% một năm trong năm năm liền. Rồi bể. Kỷ nguyên của nền kinh tế tri thức ra đời, rồi cũng chuyện tiền rẻ đi cùng nhiều kỹ thuật tài chánh tân kỳ đã thổi bùng thị trường địa ốc. Rồi bể từ năm 2006 khiến Hoa Kỳ bị khủng hoảng tài chánh năm 2008.

Biện pháp ứng phó với khủng hoảng và suy trầm kinh tế thời 2008-2009 đang tái lập một trật tự bấp bênh, được nhồi thêm kỹ thuật lấy dầu từ đá phiến. Chúng ta đang chứng kiến, một lần nữa, sự chuyển dịch dữ dội của các yếu tố sản xuất khiến người ta hồ hởi sảng rồi lại hốt hoảng bậy.

Sự thăng giáng thất thường và đột ngột của thị trường đang tạo ra nhiều bất ổn mới cho năm tới.

Vào buổi cuối năm, thị trường chứng khoán Hoa Kỳ vẫn vượt lên đỉnh và giới đầu tư lẫn nhiều phần tử ưu tú của xã hội vẫn thờ ơ trước sự bất ổn của Đông Á, Đông Âu và Trung Đông. Vụ khủng hoảng tại Nga còn xác nhận ưu thế của nước Mỹ. Vladimir Putin có thể ngang nhiên tấn công Ukraine nhưng lại làm nhiều xứ lo ngại, như Saudi Arabia, và thị trường đẩy giá dầu thấp hơn khiến Liên bang Nga cạn vốn, đồng Rúp tụt giá và kinh tế suy thoái.

"Bất chiến tự nhiên thành" bỗng dưng là phương châm xử thế của Hoa Kỳ. Nhìn lại thì năm 2014 khởi đầu với chuyện "tiền hung" tại Crimea mà vẫn là "hậu cát" cho nước Mỹ. Với những phát minh mới, như kỹ thuật "fracking" và cái iPhone, Hoa Kỳ vẫn ngự trên đỉnh sóng. Thế giới có lầm than ở chung quanh thì đấy là chuyện của thế giới.

Không có gì nguy hiểm hơn cho các nước và riêng cho Hoa Kỳ, nếu ta chào mừng năm 2015 với tinh thần đó.

Thuần về kinh tế, Hoa Kỳ chưa ra khỏi hậu quả tai hại của vụ khủng hoảng 2008. Nếu sau đó kinh tế có tạo thêm việc làm vào các năm 2009-2013 thì hầu hết là trong ngành dầu khí nhờ thuật fracking của hai vạn xí nghiệp loại nhỏ và vừa tại 16 tiểu bang. Trong khi đó, thị trường lao động không tăng mà còn giảm, kéo theo lợi tức của giới trung lưu và gây vấn đề xã hội là dị biệt lợi tức quá lớn giữa các thành phần dân chúng.

Khi dầu thô sụt giá hơn nữa, có thể thấy từ giữa năm tới, nhiều doanh nghiệp đào dầu sẽ ngưng hoạt động vì hết lời. Dù thường xuyên cải thiện kỹ thuật để giảm giá thành sản xuất tới mức 30-40 đồng một thùng, họ vẫn khó tồn tại trên trường cạnh tranh. Công việc mới trong ngành sản xuất và yểm trợ dầu khí đã chấm dứt từ năm 2013, và sẽ đảo ngược nếu dầu thô mất giá nữa.

Quốc hội khóa 113 sắp mãn nhiệm được gọi là Quốc hội "không làm gì cả" vì ách tắc chính trị giữa hai đảng. Thật ra, đấy là một ưu điểm! Nhân loại mất nhiều thế kỷ để đẩy lui vai trò của triều đình và nhà nước vì qua một mức căn bản thì nhà nước càng ít ra luật dân càng dễ thở. Qua năm tới, tình trạng ù lỳ của một nhà nước bao biện sẽ chấm dứt, với đảng Cộng Hoà chiếm đa số tại lưỡng viện và cố thu hồi những đạo luật đã ban hành từ năm 2009. Vì vậy, năm 2015 có nhiều đảo lộn trong xã hội và ngoài thị trường, khiến người thấp cổ bé miệng sẽ chẳng biết đâu mà mò!

Khi ấy, y như thành phần ưu tú đang thu mình trên ốc đảo, dân Mỹ càng không muốn dính dáng vào thiên hạ sự nữa. Mà thiên hạ sự sẽ là một đại đại dương nổi sóng.

Sau khi Đệ nhị Thế chiến bùng nổ, Tổng thống Franklin Roosevelt hỏi Thủ tướng Anh, rằng ta nên gọi cuộc chiến này với tên gì? Winston Churchill có câu trả lời lạnh mình: "Cuộc Chiến Không Cần Thiết". The Unnecessary War. Không cần thiết vì đáng lẽ không để xảy ra. Mà nó vẫn xảy ra với mức tàn phá kỷ lục.

Chỉ vì khi đó, Hoa Kỳ mắc bệnh tự hoài nghi, cứ nhìn vào tai họa và liều thuốc đổ bệnh sau vụ Tổng khủng hoảng 1929-1933. Với lãnh đạo Mỹ khi đó, ưu tiên là chuyện kinh tế của ta, kệ cha thiên hạ sự! Các cường quốc Âu-Á ráng lo lấy chuyện của mình.

Ngày nay, chánh sách triệt thoái toàn phương vị, rút lui từ mọi góc về hải đảo của mình, mặc cho các nước xoay trở với nguy cơ khủng bố Hồi giáo, cả Sunni lẫn Shia, cả ISIL lẫn Boko Haram, với đà xâm lược của Putin, bành trướng của Tập Cận Bình, v.v... chánh sách đó là sự khôn ngoan tai hại cho nước Mỹ. Rồi sức năng động của thị trường khiến Mỹ kim lên giá và dầu thô hạ giá càng khiến người ta tin vào chân lý "vô vi nhi trị".

Chẳng làm gì cả về đối ngoại thì bốn phương vẫn phẳng lặng, bên trong thì thị trường vẫn lên giá.

Thật ra, không cường quốc nào có thể coi chuyện đối ngoại là thứ yếu và từ chối can thiệp tại các vùng đất xa xôi mà vẫn hy vọng duy trì vị trí cường quốc toàn cầu. Khi cảnh sát khoanh tay thì hung đồ sẽ được thể tung hoành - và nã đạn vào cảnh sát. Chuyện đang xảy ra bên trong nưoơc Mỹ chứ chẳng đâu xa. Ngay bên đảng Cộng Hoà nổi tiếng diều hâu, một nhân vật như Nghị sĩ Rand Paul thuộc phái "libertarian", tự do tuyệt đối, cũng được nhiều người theo vì chủ trương tự cô lập và chủ hòa, thậm chí phản chiến một cách ngớ ngẩn.

Vì kinh tế cũng là chính trị, vận mệnh Hoa Kỳ không thu gọn vào các chỉ số chứng khoán như DJIA hay S&P 500. Giới đầu tư cứ nói đến cái đỉnh 18.000 của chỉ số Dow Jones mà quên gánh công trái của Mỹ cũng vừa lên tới 18.000 tỷ đô la: nước Mỹ phải chấn chỉnh chi thu để có nền tảng ngân sách quân bình hơn. Và ta quên là khi sóng gió nổi lên từ các thị trường Âu Á vào năm tới thì hải đảo Hoa Kỳ cũng sẽ bị lụt.

May là thời sự vẫn nhắc nhở.

Ngày 16 vừa qua, khi các thị trường mỉm cười nhìn nước Nga tuyệt vọng tăng lãi suất đến 650 điểm để cứu đồng Rúp mà không xong thì tại Pakistan, đám khủng bố Taliban đã tàn sát 145 thường dân, kể cả 130 thiếu nhi. Từng em bị bắn hạ, sau khi phải nhìn tận mắt thầy giáo bị đốt sống. Chuyện ấy xảy ra sau khi một nước xa xôi và hiền hòa như Úc cũng bị một tay khủng bố đơn độc bắt giữ con tin, làm hai người thiệt mạng.

Người ta hài lòng nhớ đến vụ Sony bị Bắc Hàn tấn công để cấm một cuốn phim khôi hài rẻ tiền mà sau đó phim "The Interview" vẫn thu triệu bạc trong ngày trình chiếu đầu tiên. Từ nơi nghỉ cuối năm tại Hawai, Tổng thống Barack Obama cũng hài lòng nói đến việc Hoa Kỳ chấm dứt chiến dịch Afghanistan, nhưng thời sự lại nhắc đến một chuyện khác vào cùng ngày cuối năm:

Tạp chí "Inspire" của tổ chức khủng bố al Qaeda vừa nêu đích danh những mục tiêu sẽ phải thanh toán: bảy hãng hàng không Tây phương (trong đó có bốn hãng của Mỹ) và hai người Mỹ, là cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Ben Bernanke và... tỷ phú Bill Gates, một người hằng sản và hằng tâm!

Bên ngoài cái tháp ngà vẫn lung lay của Hoa Kỳ là một bầy quỷ dữ đang bóc lịch - và rút kíp lựu đạn chào mừng năm mới. 

Kiều Hối Hận

Nguyễn-Xuân Nghĩa - Tuần báo Sống - Ngày 141230 

"Vùng Oanh Kích Tự Do"

Khuân tiền đánh bạc và oằn lưng vì nợ như tay Cửu Vạn

 * Lá Cửu Vạn trong cỗ bài xưa *

Bước sang năm mới, xin làm khó độc giả một tí mà nói chuyện kinh tế hay kinh hãi....

Sinh thời, có lần nhà thơ Nguyễn Chí Thiện phàn nàn với người viết này về chuyện "kiều hối". Lần đó, người viết thuyết trình về hiện tượng người hải ngoại gửi tiền về cho thân nhân ở nhà và nhân đó phê phán chữ "kiều hối".

Việc người dân một nước sống ở bên ngoài mà gửi tiền về cho gia đình ở nhà là hiện tượng phổ biến, được gọi là "remittance". Nổi tiếng nhất vì nhiều nhất là các trường hợp của dân Ấn Độ, Phi Luật Tân, Trung Quốc, hay Mễ Tây Cơ. Các định chế tài chánh quốc tế đều có nghiên cứu và tổng hợp thống kê từ khảo sát rộng lớn, với nhiều công trình chính xác đến độ liệt kê cả hoa hồng rẻ đắt của từng mạng lưới chuyển ngân, như Western Union, MoneyGram hay ngân hàng....

Theo Ngân hàng Thế giới thì năm 2013, tổng số chuyển ngân của tư nhân cho gia đình ở nhà lên tới 504 tỷ Mỹ kim, trong đó có 440 tỷ trút về các nước "đang phát triển", một mỹ từ về các nước chậm tiến, chưa phát triển. Họ còn dự báo là năm 2014 số tiền ấy tăng được 5%. Ít ai để ý đến sự kiện là khoản viện trợ gia đình này cao hơn ngạch số viện trợ chính thức của các nước giàu cho các nước nghèo.

Lần đó, đã khá lâu rồi, người viết phê bình chữ "kiều hối" được sử dụng ở nhà rồi được truyền thông vô tâm cùa chúng ta thoải mái dùng lại mà không suy nghĩ.

Theo định nghĩa chung thì đấy là nghiệp vụ hối đoái - Việt cộng gọi là ngoại hối - do người dân ở ngoài gửi về. Trong trường hợp Việt Nam thì người dân ở ngoài được họ gọi là "Việt kiều", công dân Việt Nam đang là ngoại kiều tại xứ khác. Hàm ý chính trị của chữ "kiều hối" là nhiều người hải ngoại là thần dân của các chú ngất ngưởng trong cõi Ba Đình linh tinh nơi đó.

Vào thời ấy, dăm bảy năm trước, khi lượng tiền ở hải ngoại gửi về ở khoảng sáu tỷ đô la một năm, thì chữ "kiều hối" này sai bét.

Đại đa số người gửi tiền về cho gia đình đều là nạn nhân cộng sản, thuyền nhân hay dân di tản, họ không chấp nhận chế độ nên chẳng nghĩ mình là "Việt kiều" như Hà Nội muốn ám chỉ. Thời ấy, những người Việt đi lao động ở nước ngoài còn ít và làm ăn cực khổ chứ cũng chẳng dư giả gì để gửi mấy tỷ về nhà. Còn Việt kiều tại Nga hay Đông Âu thì không chơi kiểu đó khi cần chuyển tiền về nhà để kinh doanh.

Theo ước lượng của quốc tế thì đến 80% lượng "remittance" gửi về Việt Nam xuất phát từ Hoa Kỳ, nơi sinh sống của đa số người Việt tỵ nạn ở hải ngoại. Họ gửi tiền về vì lòng thương hơn là để "xây dựng chế độ". Dù kết quả sau cùng thì vẫn là cứu nguy chế độ.

Nói thêm về kinh tế cho vui chuyện đầu năm: lượng tiền tươi và khỏi bồi hoàn này cao bằng 7% tổng số sản xuất của cả nước, ngẫu nhiên sao cũng bằng đà tăng trưởng gọi là rồng cọp của Việt Nam. Như vậy, nếu thiếu khoản ngoại viện của khúc ruột xa ngàn dậm thì đà tăng trưởng kinh tế của Việt Nam chỉ là số không? Nếu có tăng trưởng thật thì khoản lợi tức sai biệt ấy chảy đi đâu? Bốc thành khói vì được tẩu tán ra ngoài?

Ai chẳng biết khi ta ra quầy gửi tiền, giả dụ như ngàn bạc, về cho thân nhân thì hãng gửi tiền chẳng cầm 10 tờ giấy trăm đồng bay qua đại dương để về trao cho người nhận ở nhà. Họ làm một nghiệp vụ kế toán là tá ghi 1.000 vào một trương mục ở bên này, bên kia có một trương mục được thải ghi khi ai đó xoè ngàn bạc ra và biết là nhờ vậy mình có một thiên nằm sẵn ở ngoài....

Ở đây miễn nói đến hoa hồng của nghiệp vụ chuyển ngân hai chiều ấy. Ai chẳng cần kiếm ăn?

Lần ấy, Nguyễn Chí Thiện nêu câu hỏi là liệu số tiền gửi về có nhiều như Ngân hàng Thế giới hay Bộ Ngân khố Hoa Kỳ ước tính không? Trong chỗ thân tình, ông còn kín đáo phàn nàn với người viết, rằng nếu đưa ra con số quá lớn như vậy, khi Tổng sản lượng của Việt Nam chỉ có chừng 90 tỷ đô, thì biết đâu là ta lại tuyên truyền cho chế độ?

Sự thật còn bi quan hơn cái nhìn của nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng của chúng ta:

Con số đó chỉ là thống kê chính thức của các tổ chức tài chánh chứ họ không đếm nhiều khoản chuyển ngân lậu khác. Hoặc không nói đến số tiền mặt mà người Việt về thăm nhà đã lặng lẽ để lại cho bà con trước khi ra khỏi thiên đường.... Phép tính nhẩm là ta nên nhân gấp đôi con số chính thức thì may ra có con số thật!

Ngày nay, tình hình còn bi đát hơn thế!

Năm 2013, lượng "kiều hối" chính thức đã vượt 10 tỷ để lên đến 11 tỷ, khi Tổng sản lượng của Việt Nam được Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính là 170 tỷ đô la.... Theo Ngân hàng Thế giới dự đoán thì năm 2014, Việt Nam được người Việt viện trợ khoảng 11,403 tỷ (11 tỷ 403 triệu đô la).

Khách có người hỏi, cớ sao trong một bài bình luận đầu năm, người viết lại oanh kích vào đó? Tiền lì xì hay sao vậy?

– Thưa rằng có vài chuyện cần giải thích thì mọi việc đều sáng trưng!

Thời nay, nhiều người Việt gốc tỵ nạn mặc nhiên hành xử như Việt kiều, dù chả ham gì chế độ mục nát ấy. Họ có ý thức chính trị thấp ngang tầm cỏ. Nhưng ly kỳ hơn thế, họ có ý thức kinh tế rất cao.

Người ta nghiệm thấy khi kinh tế thế giới gặp khó khăn, nhất là tại các nước Âu-Mỹ như thời 2008-2009, thì số tiền gửi về cho thân nhân có giảm sút. Xin bà con thông cảm! Từ sáu tỷ tám năm 2008 thì Việt Nam chỉ được có sáu tỷ vào năm 2009!

Thế rồi dòng tiền lại tăng vọt bất ngờ: năm 2010 được 8,260 tỷ, 2011 được 8,600 tỷ, qua năm 2012 thì được 10 tỷ, năm sau thì tăng 10% lên tới 11 tỷ.... Trong mấy năm đó, bà con ta tại Âu Châu hay Hoa Kỳ này chưa thấy khấm khá, lương lậu cũng vậy. Thế thì vì sao lại gửi tiền về như nước?

Vì ý thức kinh tế. Đó là nhiều người tìm tiền ở chỗ rẻ đem về kiếm lời ở nơi có lãi suất cao.

Thuật ngữ kinh tế gọi nghiệp vụ đầu tư ấy là "carry trade". Từ Anh ngữ này khá thông dụng nên người Pháp cũng dùng khi nói đến nghiệp vụ đầu tư bằng ngoại tệ. Trung Quốc và Hong Kong thì dịch thành "lợi sai giao dịch".

Nhưng nếu chỉ đem tiền mình đang có mà đưa về nhà đánh bạc thì vẫn chưa tinh. Đi vay với lãi suất rẻ để về cho nơi khác vay lại với lãi suất cao hơn thì mới hợp cách "một vốn bốn lời". Hoặc vay ngắn hạn với phân lời thấp để cho vay lại trong dài hạn với phân lời cao cũng là một cách làm giàu thật nhanh. Nói theo ngôn từ cách mạng của đảng nó thì đấy cũng là "lấy ngắn nuôi dài".

Các đấng "Việt kiều" tinh khôn của ta thì nghĩ đến chữ "thương người như thể thương thân".

Khi kinh tế Hoa Kỳ còn èo uột, lãi suất tại Mỹ bò ngang trên sàn thì mượn đồng tiền rẻ này đem về nhà kiếm lời. Lượng "kiều hối" tăng vọt từ mấy năm qua vì ngoài chuyện làm nghĩa lại có nghiệp vụ làm tiền. Tui không "care" nhưng tui làm "carry trade"!

Họ kìn kìn khuân tiền như tay Cửu Vạn trong cỗ bài Tổ Tôm, Tài Bàn hay cỗ Bất. Nhưng là những tay Cửu Vạn hiện đại, tung hoành trên không gian điện toán. Đổi mới mà!

Đa số những người tính toán ấy không chơi dại mà đem tiền về đầu tư vào dự án sản xuất dăm ba năm mới có kết quả, dù là để gia tăng sản lượng cho kinh tế quốc dân hay gia đình và nhờ đó tạo ra việc làm. Chỉ vì môi trường làm ăn đầy bất trắc và nạn tham nhũng hay tiền chè lá là những ẩn phí vĩ đại.

Họ chủ yếu đầu tư bằng cách đổi ra tiền Bác rồi gửi vào ngân hàng để tìm sai biệt về lãi suất. Hoặc tung tiền buôn vàng khi giá vàng trong nước còn cao hơn giá vàng quốc tế. Thản hoặc như nếu có thân nhân thuộc loại thần thế có nhiều thẻ đỏ thì họ đầu tư vào thị trường địa ốc.

Mỗi dịp gừi tiền về như vậy thì lại tạo cơ hội cho các bậc thế giá ở trong tầu tán tài sản ra ngoài. Trong ngoài gì đều có lợi cả! Đề huề.

Thế rồi một buổi chiều Thu....

Dù lãi suất tại Mỹ còn rẻ, hối suất Mỹ kim so với các ngoại tệ khác lại tăng! Vùn vụt. Ngược lại, các đồng tiền khác thì rớt giá như cục gạch. Khi cần thu lại Mỹ kim để trả nợ thì phải cần nhiều tiền hơn mới đổi được một đô la. Nếu Mỹ kim cứ lên giá thì nhà nhà đều phải đổi tiền và diễn ra cảnh bán tháo. Cho đến ngày nhà nước xanh mặt vì dự trữ ngoại tệ bị bào mỏng mà ra quyết định hạn chế nghiệp vụ giao dịch bằng đô la. Rồi sẽ kiểm soát luôn thị trường hối đoái để tránh nạn tầu tán tài sản làm nhà nước vỡ nợ!

Thế giới đã từng thấy những lần nghiệp vụ đầu tư như vậy bị tréo giò làm nhà đầu tư nằm thẳng cẳng như những anh Cửu Vạn bị đè dưới núi nợ. Đầu năm 2008, ngân hàng đầu tư Bear Sterns của Mỹ phá sản và được bán rẻ cho JP Morgan Stanley vì đã vay ngắn hạn để cho vay dài hạn và gặp nạn vì phân lời đảo chiều khi kinh tế suy trầm. Trước đó, vào quãng 1990, kinh tế Nhật lãnh họa khi đồng Yen lên giá. Gần đây, các đại gia của Putin đang chết thảm vì đồng Rúp sụt giá.

Bây giờ đến lượt anh em ta!

Đầu năm mà nói chuyện Tổ Tôm với mấy tay Cửu Vạn thì ta khó quên được bài vè:

Xoay dọc rồi lại xoay ngang,

Xoay xong nước lợi xoay sang nước ù.

Xoay nhanh hơn cả đèn cù,

Chậm xoay có lúc bỏ ù quên ăn.

Có câu cách ngôn ở đây được tự biên tự diễn cho thêm phần náo nhiệt:

Bây giờ đến lúc ăn năn.

Vì vậy mới gọi là "kiều hối hận"! 

Khách nghe rồi bật cười, cái mặt đểu đểu thấy dễ ghét....

_________

Xin quý độc giả của Dainamax vào trang nhà của tuần báo Sống (songnews.net) để đọc các bài khác của Sống