Diễn Văn Về Tình Hình Thế Giới

Nguyễn-Xuân Nghĩa - Người Việt Ngày150119

"Hoa Kỳ Nhìn Từ Bên Ngoài"

Những lỗ hổng trong diễn văn của Tổng thống Mỹ về Tình hình Liên bang  

* Tranh hý họa: Tổng thống Obama doạ phủ quyết trong bài diễn văn SOTU *

Theo thông lệ, tối Thứ Ba 20 này, Tổng thống Barack Obama long trọng đọc trước lưỡng viện Quốc hội cho toàn dân và thế giới bài diễn văn về Tình hình Liên bang, State of the Union, báo chí gọi tắt là SOTU. Đây là thông điệp quan trọng nhất năm vì nêu ra nhiệm vụ phương hướng mà Tổng thống Mỹ đề nghị với quốc dân và thông báo cùng thế giới.

Khác với mọi năm trước, lần này Tổng thống Obama đối diện với một Quốc hội khóa 114 do đảng Cộng Hoà kiểm soát sau bầu cử năm ngoái. Nhưng cũng khác với những gì mà nhiều người chờ đợi sau khi đối lập Cộng Hoà thắng lớn và Tổng thống Mỹ rơi vào hoàn cảnh gọi là "vịt què" lame duck trong hai năm cuối của nhiệm kỳ, ông Obama không tìm thế hợp tác với đối lập để khai thông nhiều vấn đề của nước Mỹ. Obama còn hùng dũng sang trọng tung ra một số biện pháp nhuốm mùi cực tả và dọa sẽ đòi phủ quyết nhiều đề luật do Quốc hội Cộng Hoà thông qua.

Nước Mỹ đang có hai đầu quần thảo trong viễn ảnh bầu cử Tổng thống Mỹ vào năm 2016.

Thông thường, khi gặp lực cản từ Quốc hội - vốn có quyền hạn về kinh tế, xã hội và nội chính - Tổng thống Mỹ thường nhấn mạnh đến thành quả đối ngoại. Đây là lãnh vực được Hiến pháp quy định là thế mạnh cho Hành pháp, để bảo vệ quyền lợi Hoa Kỳ với thế giới bên ngoài.

Khốn nỗi, từ mấy năm nay, Chính quyền Obama không có thành tựu đáng kể về đối ngoại. Từ nội chiến Syria qua xung đột tại Ukraine; từ nạn khủng bố Hồi giáo - với cao điểm là vụ bắn phá tại Paris, chưa nói đến nạn Boko Haram tàn sát thường dân ở Tây Phi - đến việc chiêu dụ Iran từ bỏ kế hoạch chế tạo võ khí hạch tâm; từ chuyện Bắc Hàn gây hấn đến việc Trung Quốc quậy sóng Đông hải khiến Nhật Bản gia tăng ngân sách quốc phòng tới mức kỷ lục, v.v.. thế giới cần tiếng nói và hành động của Hoa Kỳ và ưu lo khi Obama có vẻ ngồi thiền, nếu không đi vụt golf.

Như một điểm son của Chính quyền Obama, việc Mỹ kết thúc cuộc chiến tại Afghanistan còn làm thế giới thêm lo vì sẽ để lại một khoảng trống cho lực lượng Taliban tung hoành.

Qua ngần ấy biến động, thế giới không thấy Hoa Kỳ đưa ra đối sách mang tính chất chiến lược. Việc Tổng thống Obama không đích thân, hay cử đại diện, tham dự cuộc tuần hành cùng nhiều nguyên thủ quốc gia khác tại Paris sau vụ thảm sát Charlie Hebdo, càng cho thấy sự vắng mặt lẫy lừng của nước Mỹ.

Vì thế bài diễn văn về Tình hình Liên bang của Tổng thống Mỹ có nhiều khoảng trống mông lung về tình hình đáng ngại của thế giới. Nhưng cũng vì thế mà bài viết này nhanh nhẩu điểm ra cái thế lực có thật của Mỹ, bất kể tới những chuyện Obama đã làm, không làm, hoặc làm bậy!

Xin coi đây là những điểm xuyết bổ sung....

***

Từ khi nhậm chức vào nhiệm kỳ đầu, Obama chọn chiến lược năng lượng xanh và có ý trừng phạt, đòi tăng thuế, năng lượng dầu khí. Đến cuối năm 2014, Obama và Quốc hội do đảng Dân Chủ kiểm soát một nửa vẫn chưa thu hồi một đạo luật lỗi thời của 40 năm trước, là không cho xuất cảng dầu khí.

Dù sao mặc lòng, cuối năm 2014, thế giới bị chấn động vì dầu thô sụt giá. Khỏi nhắc đến các thủ phạm kia, chính phạm của vụ tuột giá dầu là sản lượng gia tăng của Mỹ nhờ kỹ thuật fracking, và nhờ doanh nghiệp dầu khí Mỹ hạ thấp phí tổn biên tế của sản xuất. Hậu quả là một trận chiến giữa các nước bán dầu và Hoa Kỳ để giữ cho giá khỏi sụt. Hậu quả đối ngoại còn ghê gớm và bất ngờ hơn nữa là Liên bang Nga bị suy thoái kinh tế. Nhờ đó mà năm nay Putin sẽ xuống thang chiến tranh tại Ukraine.

Không chỉ vậy, đã mất thầy Nga ôm qua Venezuela làm chủ, chế độ Castro tại Cuba bị hụt chân. Nhờ vậy mà bọc xuôi theo lời khuyên của đức Giáo hoàng Francis để bắt đầu đàm phán về kinh tế và ngoại giao với Mỹ. Chế độ cộng sản của Venezuela còn bị rung chuyển nặng hơn vì vụ dầu thô tuột giá, cho nên sau Cuba, Venezuela có lẽ cũng thay đổi. Và cất luôn lá cờ chống Mỹ.

Sau này, Vịnh Mễ Tây Cơ sẽ vắng bóng quân thù và ra khỏi hải cảng New Orleans các thương thuyền còn có nơi cập bến là hải cảng Mariel của Cuba, do doanh nghiệp Mỹ phát triển sau này.

Đấy là một thành quả đối ngoại bất ngờ và bất lường của nước Mỹ, cho dù Obama cứ thủ vai kỳ đà cản mũi!

Sau khi tháo chảy khỏi Iraq năm 2010 và Afghanistan năm 2014, Chính quyền Obama thả nổi khu vực Trung Đông và tránh chữ "khủng bố Hồi giáo "để khỏi xúc phạm đạo Hồi, Nhưng đấng Tiên tri Mahommed và các tay súng hiếu sát của ngài lại tính khác. Khủng bố bùng phát như ong vỡ tổ và đánh thẳng vào lục phủ ngũ tạng của Âu Châu. Từ đầu năm 2014, Âu Châu đã lâm nạn Putin tại Ukraine mà chửa biết xử trí ra sao cho vẹn toàn hai mặt an ninh và kinh tế. Đến cuối năm, Âu Châu lãnh thêm họa khủng bố.

Khi ấy, chiến lược Âu-Mỹ cho giải pháp khủng bố Hồi giáo là một vụ phân công lao động.

Mỹ đánh đòn sạch bằng không tập và máy bay tự động chứ không cho quân đạp đất. Còn Âu Châu ráng lo lấy thân bằng cảnh sát an ninh và tình báo. Đỡ được mối nguy của Putin, Âu Châu trông chờ Hoa Kỳ sát cánh trong trận Thánh Chiến này. Không cấp tốc bay qua Âu Châu khi Ukraine bị Nga tấn công mà cũng chẳng bay qua Paris khi Pháp bị khủng bố, Tổng thống Obama vẫn sẽ phải nhìn lại cả lục địa Âu Á rộng lớn vì đấy mới là sân sau của nước Mỹ.

Nhìn lại mà khó tìm ra giải pháp. Vì vậy, bài diễn văn về Tình hình Liên bang chẳng có chữ Âu Châu. Đấy là vấn đề của Tổng thống mới, sẽ nhậm chức vào đầu năm 2017. Một vấn đề sẽ chỉ gai góc hơn.

Nhưng chẳng sao, Tổng thống Obama tự ký giấy ban khen về thành quả hồi phục kinh tế.

Kinh tế thế giới có bốn trụ lớn nhất là Mỹ, Tầu, Âu, Nhật. Cả ba trụ kia đều lung lay khi thiên hạ bóc lịch 2015. Nhật thì đã dãi dầu mưa nắng với nạn giảm phát từ 25 năm qua. Chứ Âu và Tầu mới bắt đầu suy thoái từ cơ cấu - chứ không chỉ vì một chu kỳ suy trầm. Vào hoàn cảnh đó, Hoa Kỳ quả thật là đại gia vững chãi nhất nên Obama nhắc đến chuyện đó.

Nhưng trong canh bạc tay tư, Hoa Kỳ dầy láng và trường vốn nhất không thể ngồi một mình mà chơi với ma trơi. Khi sóng gió nổi lên từ tứ phương thì Mỹ vẫn lãnh hậu quả, cũng khá bất lường. Vì vậy, dù chẳng nói ra, Hoa Kỳ sau này vẫn phải chiếu cố hai cường quốc kinh tế có vị trí chiến lược nhất trên bàn cờ.

Tại Âu Châu, nước Đức giữ vai bản lề cho hai vấn đề cùng nghiêm trọng, là sức ép của Nga tại Đông Âu và sự rạn nứt của khối Euro có thể làm cả Liên hiệp Âu châu cùng khủng hoảng. Việc Ngân hàng Trung ương Âu châu ECB mở máy bơm tiền trong những ngày tới sẽ là một nhắc nhở. Tình hình Liên bang Hoa Kỳ khó êm khi tình hình thế giới bị động. Hãy ngó vào thị trường cổ phiếu thì biết.

Tại Á Châu, Nhật cũng giữ vị trí bản lề cho bài toán kinh tế và mối nguy Trung Quốc. Nếu Hoa Kỳ không thật sự chuyển trục về Đông Á, Nhật Bản phải tự lo lấy thân. Nguy lắm! Sau bài diễn văn hoành tráng về Tình hình Liên bang, khi qua thăm Ấn Độ, Tổng thống Obama phải trấn an Thủ tướng Narendra Modi! Nếu không, Đông Á sẽ có cuộc thi đua võ trang kể từ 2015.

Phần phụ bản của bài diễn văn về Tình hình Liên bang kể đã đủ dài. Xin quý độc giả đối chiếu phần trình bày của Tổng thống Mỹ với cái thực tế cứng đầu của thế giới!

__________________________

Chuyện chỉ xảy ra tại nước Mỹ

Tại Hoa Kỳ, nhiều người ráo riết đấu tranh cho quyền nạo thai tưng bừng để giải phóng phụ nữ và coi lý luận của Công giáo hay Cộng Hoà là bảo thủ lạc hậu. Cũng khuynh hướng đó lại có phản ứng mê chim và cứu vịt. Vì vậy từ chục năm trước, tiểu bang Caifornia mới ra luật cấm ăn pâté gan ngỗng hay gan vịt sẽ có hiệu lực từ 2015. Chỉ vì sự độc ác của bọn sản xuất là nhồi chim cho tới xưng gan và đầy mỡ vàng ngậy. May là Cali cũng còn vài thẩm phán, chẳng ham ăn ngon thì cũng không đạo đức giả. Đạo luật thương chim đó bị thu hồi. Vui đáo để!